Voorgeschiedenis

Vorig jaar op mijn verjaardag kreeg ik een telescoop van men vriendin cadeau omdat zij wist van mij dat ik in men kindertijd heel veel met de ruimte bezig was in boeken maar die hobby wat verloren was.

Dit is een newtonian reflector op een dobson montering. Specs: 113mm, F4, brandpunt op 4500mm.

Deze telescoop zit in de prijsklasse van 200 € en uit eigen ondervinding kan ik hiermee perfect de grotere planeten mee bekijken, open sterrenhopen, dubbelsterren en sommige grotere nevels en heldere sterrenstelsels.  Echter de meeste zijn quasi niet te onderscheiden van de hemel en zeker waar ik woon, waar er nog redelijk wat lichtvervuiling is door het hoger gelegen Hooglede met een paar ferm verlichte straten.

In begin was ik niet zo zeker als ik fanatiek mij in de hobby ging storten of als het heel casual ging worden.  Dit moet echter wel geweten zijn want je kan snel veel geld kwijt zijn aan onderdelen of eventueel aan een grotere telescoop.

Vorige zomer ging ik dan naar het Starnights event in Zillebeke om eens te zien hoe het eraan toe gaat met de 'scene'.  Daar heb ik na in het begin wat aarzelen omdat ik daar niemand kende via de voordrachten die er gegeven werden contact kunnen leggen met een paar mensen daar die mij wat konden wegwijs maken.

Eén van die personen was Jean-Pierre Grootaerd van de werkgroep kijkerbouw die werkzaam is in de gebouwen van een campus van de universiteit van Gent.  Die groep houdt zich bezig met het begeleiden van scholen en particulieren die hun eigen telescoop willen maken, voor schoolwerk of voor eigen gebruik.

De kijker bouwen zelf kan je feitelijk in 2 categorieën delen, namelijk 1) het optisch werk en 2) de constructie van de montering en de OTA (optical tube assembly).

In de achterkant van de telescoop (newtonian reflector) zit de primaire spiegel die een parabolische vorm heeft om al het licht die opgevangen wordt terug te kaatsen naar het brandpunt die dan onderschept wordt door de secundaire diagonale spiegel die het licht naar de focusser stuurt waar je uiteindelijk je oculair op plaatst en door kijkt.  Natuurlijk als je glas koopt is dat vlak en moet die vorm daar in gemaakt worden.  Dit wordt gedaan met carborundum poeder die op het glas oppervlak gelegd wordt, natgemaakt en over geschuurd met een 2de glazen plaat die de 'tool' genoemd wordt.  Dit poeder begint grof, en in verdere stadia neem je fijner en fijnere poeders tot het oppervlakte van de spiegel bijna glad is, dan zorgt het volgende stadium (het polijsten) ervoor dat de volledige gladheid bereikt kan worden en dan volgt nog het laatste stadium: namelijk de parabool vormen in de spiegel en testen dat alle lichtstraaltjes naar hetzelfde punt gestuurd worden.

Dan heb je natuurlijk nog de montering wat voornamelijk uit houtbewerking bestaat afhankelijk welke soort telescoop het wordt.

Waarom zelf een telescoop maken als je er gewoon kunt kopen en dat de prijzen vandaag de dag niet zo extreem hoog meer liggen?  Wel, hoe groter de telescoop hoe astronomischer de prijs.  Het mag goedkoper zijn dan vroeger maar vanaf een bepaalde diameter van primaire spiegel gaat die prijs wel fors omhoog.  Maar het voornaamste is de ervaring en de kwaliteit van de optiek, waar je veel meer controle over hebt dan dat je een zou kopen.

Daarom is mijn oog gevallen op een kofferdobson, gebaseerd op die van roelblog.nl maar met een paar tweaks.  Een kofferdobson is een gelijkaardige telescoop zoals ik nu heb maar er is geen volle buis maar er wordt gewerkt met truss palen die de verbinding maken tussen de primaire spiegel en de secundaire diagonale spiegel.  En deze telescoop kan je volledig in een koffertje kwijt behalve de buizen natuurlijk.  Maar dit maakt die telescoop ideaal om ermee op verplaatsing te gaan.

In de volgende artikels vertel ik de vooruitgang van het bouwen van zo'n telescoop.